ถึงแม้เราจะเพิ่งได้ยินดีกับความสำเร็จของหนังไทยอย่าง สัปเหร่อ กับ ธี่หยด แต่เราก็อดคิดไม่ได้ว่า สองเรื่องนั้นก็คือ “หนังผี หนังรัก หนังตลก” ซึ่งเป็น type ของคนไทยอยู่แล้ว ดังนั้น เราจึง tend to root for หนังแนวทางเลือกอย่าง ดอยบอย (Doi Boy) หนังไทยของ Netflix มากกว่า
ดอยบอย ใช้เวลาเพียง 1 ชั่วโมง 39 นาที ในการนำเสนอเรื่องราวคนชายขอบ คนที่ถูกบังคับสูญหาย ผู้ลี้ภัย อาชีพค้าประเวณี บาร์เกย์ LGBTQ+ แรงงานต่างด้าว และระบบข้าราชการที่เน่าเฟะของสังคมไทย ซึ่งถือเป็นประเด็นที่ท้าทายและหาดูได้ยากในหนังไทยที่ฉายในวงกว้าง ได้อย่างเห็นภาพรวมทั้งระบบ กระชับ ทรงพลัง “น้อยแต่มาก” ก่อนจะนำพาคนดูดำดิ่งไปกับบทสรุปของหนังที่จุกอกด้วยความเงียบงัน เช่นเดียวกับภาวะสังคมจริงในปัจจุบัน
สารเหล่านี้ทรงพลังมากยิ่งขึ้นเมื่อถูกถ่ายทอดโดยนักแสดงที่มีทั้งความสามารถทางการแสดงและเป็นกระบอกเสียงกับเรื่องเหล่านี้อยู่แล้ว โดยเฉพาะ อัด-อวัช รัตนปิณฑะ และ เอม-ภูมิภัทร ถาวรศิริ ซึ่งการแสดงของ อัด-อวัช ในเรื่องนี้ เขาได้สวมวิญญาณของตัวละครของเขาอย่างเต็มหัวใจ รวมถึงการฝึกพูดสำเนียงไทใหญ่เพื่อความสมจริง จนได้รางวัล Rising Star Award จากเทศกาลภาพยนตร์นานาชาติปูซาน (BIFF)
ดอยบอย เล่าโดยวิสัยทัศน์และการมองโลกของ นนทวัฒน์ นำเบญจพล ผู้กำกับที่มีความถนัดในภาพยนตร์สารคดีเกี่ยวกับ “คนนอก” ประกอบกับ ดังนั้นหนังจึงมีความคล้ายสารคดีสูง แต่มีตัวละครและการดำเนินเรื่องราวในแบบภาพยนตร์ที่เข้าถึงง่ายและย่อยง่าย ผ่านตัวละครหลักทั้งสาม: ศร (อัด-อวัช รัตนปิณฑะ) เด็กหนุ่มไทใหญ่ที่หนีทหารและลักลอบมาค้าประเวณีในไทย, จิ (เป้-อารักษ์ อมรศุภศิริ) ตำรวจที่เป็นลูกค้าประจำของศร, และ วุธ (เอม-ภูมิภัทร ถาวรศิริ) นักเคลื่อนไหวทางการเมืองและสิทธิมนุษยชน โดยพวกเขาต้องโคจรมาเจอกันเพื่อการต่อสู้ดิ้นรนและเอาตัวรอดอย่างไม่มีทางเลือก
เราชอบการนำเสนอความย้อนแย้งและความซ้อนทับของตัวตนในแต่ละบทบาท เช่น ตัวละครที่เคยเป็นพระแต่ต้องมาค้าประเวณี ตำรวจที่มาซื้อบริการทางเพศและพาคนลักลอบข้ามแดนเสียเอง หรือ LGBTQ+ ที่จำใจต้องบวชเป็นพระ ซึ่งสะท้อนให้เห็นความเจ็บปวดจากการยอมสูญเสียตัวตนหรือถูกกดทับโดยระบบ โดยเฉพาะข้าราชการ ตำรวจ-ทหาร และอำนาจที่มองไม่เห็น
ดอยบอย มีศักยภาพเพียงพอที่จะเป็นตัวแทนหนังไทยไปประชันออสการ์ (สาขาภาพยนตร์ต่างประเทศยอดเยี่ยม) ทั้งเรื่องโปรดักชั่น การแสดง และสารที่เป็นสากล (universal messages) แต่น่าเสียดายที่สมาพันธ์สมาคมภาพยนตร์แห่งชาติคัดเลือกตัวแทนหนังไทยเฉพาะจากหนังไทยที่เข้าฉายในโรงภาพยนตร์เท่านั้น
ดอยบอย (Doi Boy) เข้าฉายเฉพาะบน Netflix เท่านั้น สตรีมวันแรก 24 พ.ย. 2023