ถึงแม้ Anatomy of a Fall จะขึ้นชื่อว่าเป็นหนังที่ชนะรางวัลปาล์มทองคำ (Palme d’Or) จากเทศกาลหนังเมืองคานส์ (Cannes Film Festival) แต่ก็ยังถือว่าเป็นหนังที่เข้าถึงง่าย โดยเฉพาะสำหรับคนที่มีประสบการณ์ มีความอิน ความรีเลท หรือความเข้าใจกับปัญหาความสัมพันธ์ต่าง ๆ ระดับหนึ่ง สำหรับเรา Anatomy of a Fall เป็นหนังที่ทิ่มแทงและบาดลึก ยกให้เป็นหนังดราม่าที่ดีมาก (9/10) ติดอันดับ Top 5 แห่งปีของเราแน่นอน
Anatomy of a Fall เป็นหนังแนว courtroom drama thriller เน้นฉากไต่สวนในชั้นศาลของนักเขียนชาวเยอรมัน Sandra (Sandra Hüller แสดงดีมาก ๆ) ที่ตกเป็นผู้ต้องสงสัยในคดีฆาตกรรม Samuel (Samuel Theis) สามีชาวฝรั่งเศสของเธอ เธอและ Vincent (Swann Arlaud) ทนายของเธอต้องพิสูจน์ให้ศาลเชื่อให้ได้ว่า เธอไม่ได้ฆ่าสามีของเธอ
พวกเขาอาศัยอยู่บนเทือกเขาแอลป์ที่ห่างไกลผู้คน พยานปากเอกจึงมีแค่ Daniel (Milo Machado Graner) ลูกชายวัย 11 ขวบของพวกเขา แต่ ณ ขณะที่เกิดเหตุ Daniel ก็พาหมาออกไปเดินเล่น และเขาเองก็มีความพิการทางสายตาจากอุบัติเหตุหลายปีก่อนด้วย
ความพิการทางสายตาของ Daniel เป็นเสมือน metaphor ว่า มันยากเหลือเกินที่เราจะมองเห็นความจริง เช่นเดียวกับฉากเปิดเรื่องที่บ้าน ไม่กี่นาทีก่อนที่ Samuel จะตกลงมาจากหน้าต่างชั้นบน เราจะได้รู้จัก Sandra จากฉากที่เธอกำลังให้สัมภาษณ์กับนักศึกษาหญิงคนหนึ่งว่า เธอเป็นนักเขียนนิยายที่มีชื่อเสียง และนิยายของเธอมักมีลักษณะเป็นเรื่องแต่งผสมกับเรื่องจริงจากชีวิตของเธอ นักศึกษาก็ตั้งคำถามว่า แล้วเราจะรู้ได้อย่างไรว่า ตรงไหนคือเรื่องแต่ง ตรงไหนคือเรื่องจริง
“Sometimes a couple is kind of a chaos and everybody is lost. Sometimes we fight together and sometimes we fight alone, and sometimes we fight against each other, that happens.”
อย่างไรก็ตาม หนังไม่ได้มุ่งเน้นในการขุดค้นหาคำตอบว่า Sandra ฆ่าสามีของเธอจริงหรือไม่ แต่หนังมุ่งเน้นไปที่การสำรวจจิตใจของตัวละคร (ซึ่งเทาจ๋ามาก) และการตีแผ่ชีวิตคู่ (คล้ายเรื่อง Marriage Story) ให้คนดูได้ตระหนักว่า ในทุก ๆ ความสัมพันธ์มันมีเรื่องราวอย่างน้อยสองด้านเสมอ ซึ่งตรงไหนคือเรื่องจริงไม่จริง ก็ขึ้นอยู่กับมุมมองและการเลือกที่จะเชื่อของแต่ละบุคคล เช่น สำหรับผู้ชมบางกลุ่ม เขาก็อยากซื้อเรื่องที่นักเขียนนิยายชื่อดังฆาตกรรมสามีตัวเองมากกว่าเรื่องครูธรรมดา ๆ คนหนึ่งอัตฆาตกรรมตัวเอง
Anatomy of a Fall ทำให้เราเห็นความยากลำบากของการใช้ชีวิตคู่ โดยเฉพาะตัวละครในเรื่องที่เป็นคนต่างชาติต่างภาษากัน ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของ sex และ gender role เช่น ในเรื่องนี้ที่ Sandra ให้ความสำคัญกับงานมากและประสบความสำเร็จในวงการงานเขียน ซึ่งก็เป็นงานที่สามีของเธอก็ใฝ่ฝันเหมือนกัน แต่เขากลับทำไม่ได้ เพราะรู้สึกว่าตัวเองต้องรับผิดชอบดูแลลูก โฮมสคูลลูก และรีโนเวทบ้านเพื่อทำเป็นโฮมสเตย์หารายได้เสริมมาจุนเจือครอบครัว ฯลฯ มิหนำซ้ำ Sandra ยังเคยเอาไอเดียของเขาไปเขียนหนังสืออีกด้วย ยิ่งทำให้เพลง “P.I.M.P.” (instrumental version) ของ 50 Cent ที่เขาเปิดก่อนตายมีนัยมากขึ้น อาจสื่อถึง “pimp” ซึ่งเป็นคำสแลงสื่อถึงคนที่ควบคุมหรือได้รับผลประโยชน์จากงานของคนอื่น
สุดท้าย เราอาจจะเริ่มต้นติดตามคดีนี้ด้วยความสงสัยใคร่รู้ว่า การตายของ Samuel คืออุบัติเหตุ ฆาตกรรม หรือฆ่าตัวตาย หรือนางเอกฆ่าสามีตัวเองจริงหรือไม่ แต่ยิ่งพอเราดูการไต่สวนไปเรื่อย ๆ เราจะยิ่งรู้จักตัวตนและความสัมพันธ์ของทั้งสองที่เราไม่เคยรู้มาก่อน พร้อม ๆ กับ Daniel ที่ต่อมา เราและ Daniel จะเริ่มรู้สึกว่า พ่อตายยังไงมันไม่สำคัญแล้ว สิ่งที่สำคัญกว่าคือ ปัญหาและความทุกข์ระทมก่อนตายของผู้ตายต่างหาก
“Her only guilt is succeeding where her husband failed.”
