ผีใช้ได้ค่ะ (A Useful Ghost) เป็นหนังผี 10% หนังรัก 10% หนังตลก 10% และเป็นหนังการเมือง 200% ที่สำคัญยังเป็นหนังไทยเรื่องแรกที่ชนะรางวัลที่เทศกาลหนังเมือง Cannes อีกด้วย
ผีใช้ได้ค่ะ (A Useful Ghost) เล่าเรื่องของ แนท (ใหม่ ดาวิกา) ที่เสียชีวิตด้วยโรคทางเดินหายใจ และมาสิงในเครื่องดูดฝุ่น เพื่อกลับมาหา มาร์ช (โมสต์ วิศรุต) สามีของเธอ ซึ่งตอนแรกแม่สามี (อาภาศิริ นิติพน) ก็กีดกัน แต่แนทก็พยายามหาทางทำตัวเป็นผีที่มีประโยชน์เพื่อให้ได้รับการยอมรับและอยู่กับคนรักต่อไปได้
โดยเรื่องราวตลกร้ายข้างต้นถูกเล่าโดยสองตัวละครตัวขโมยซีน ครอง (วัลลภ รุ่งกำจัด) กับ กะเทยวิชาการ (วิศรุต หอมหวน) ซึ่งเหมือนว่าจะเป็น subplot หรือเส้นเรื่องย่อย แต่เอาจริง กลับเป็นตลกร้ายยิ่งกว่า เป็นคลื่นใต้น้ำ เป็นเมสเซจที่สำคัญ สะท้อนปัญหาระดับชาติ ระดับโลก เช่น การเมือง อำนาจ ฝุ่น PM 2.5 การประท้วง การอุ้มฆ่า ที่เกี่ยวพันกับชีวิตของทุกคนทั้งทางตรง ทางอ้อม ทั้งรู้ตัว และไม่รู้ตัว
ตัวละคร “ผี” สามารถตีความได้ ไม่ใช่แค่คนที่ตายจากโลกไปแล้ว แต่รวมถึงชาวบ้านบรรพชนที่เคยต่อสู้ทางการเมือง บ้างก็ถูกลืม บ้างก็ถูกทำให้ลืม ไม่ว่าจะโดยการล้างสมองผ่านสื่อ propaganda ก็ดี ระบบการศึกษาก็ดี และ ผีใช้ได้ค่ะ พยายามย้ำเตือนให้คนดูไม่ลืมผู้คนเหล่านั้น
นอกจากนักการเมือง หนังยังมีสอดแทรกประเด็นเกย์ ตำรวจ พระ และครอบครัวคนไทยเชื้อสายจีน ที่ผู้กำกับและผู้เขียนบทมีความฉลาดในการยิงประเด็นหนัก ๆ เหล่านั้น และเรียงร้อยต่อกันในหนังเบาสมอง 2 ชั่วโมงได้อย่างลงตัว เสียดายแค่ฉากเอาคืนนักการเมืองในตอนจบยังไม่สาแก่ใจพอสักเท่าไหร่
ประเด็นต่าง ๆ ในหนัง ผีใช้ได้ค่ะ ตอกย้ำให้เห็นว่า ถ้าอยากให้หนังไทยไปไกลระดับโลกหรือเข้าตากรรมการสากล เราก็ควรสนับสนุนหนังที่มีคุณค่าและมี social awareness แบบนี้นี่แหละ ถ้าอยากให้หนังไทยและสังคมไทยก้าวหน้า ต่อให้ต้องทำหนังที่มีฉากพระพูด “กี” 5 รอบ 10 รอบในซีนเดียวแบบนี้อีกกี่ 10 เรื่อง ก็คุ้มค่าค่ะ
