Love & Mercy: คนคลั่งฝัน เพลงลั่นโลก

ครั้งแรกที่ได้ยินว่า Love & Mercy เป็นหนังสร้างจากเรื่องจริงของ Brian Wilson แห่งวง The Beach Boys นี่ยอมรับว่าไม่รู้จักเลยสักนิด ถึงแม้จะมีการให้คำอธิบายเพิ่มเติมว่า “Brian Wilson เป็นอัจฉริยะทางด้านดนตรี ที่สามารถโค่นวงในตำนานอย่าง The Beatles ตกบัลลังก์ฮิตได้” นี่ก็ยังไม่ตื่นเต้นอยู่ดี เพราะไม่ใช่คอเพลงคอดนตรีมาแต่ไหนแต่ไร แต่พอ Google เจอรูปผู้ชาย 5 คนถือกระดานเซิร์ฟริมหาด ก็พอจะร้องอ๋ออยู่บ้างเบาๆ

เราเดินเข้าโรงไปอย่างไม่คาดหวังอะไร ตอนนั้นคิดแต่ว่า ต่อให้ดูไม่รู้เรื่องแบบคอดนตรี หรือไม่อินแบบกลุ่มแฟนเพลงของเขา อย่างน้อยที่สุดเราก็ได้เข้าไปฟังเพลงเพราะๆ หรือไม่ก็อาจจะได้แรงบันดาลใจใหม่ๆ จากอัตชีวประวัติของศิลปินระดับโลก

เรื่องย่อ Love & Mercy

หนังเล่าเรื่องตัดสลับไปมาระหว่างสองช่วงเวลาชีวิตของ Brian Wilson

ในช่วง 1980s ซึ่งเป็นช่วงที่ Brian Wilson โด่งดังและประสบความสำเร็จแล้ว หนังเล่าถึงช่วงชีวิตของ Brian Wilson (John Cusack จาก 2012) ตอนที่พบรักกับสาวสวยผู้อ่อนโยน Melinda Ledbetter (Elizabeth Banks จาก The Hunger Games, Pitch Perfect) และชีวิตของเขาที่ต้องอยู่ภายใต้การดูแลของผู้ปกครองตามกฎหมายผู้ใจร้าย Dr. Eugene Landy (Paul Giamatti) ที่คอยควบคุมชีวิต Brian แทบทุกกระเบียดนิ้วราวกับเป็นเจ้าชีวิต จน Brian ไม่ได้ใช้ชีวิตของตัวเอง

ในช่วง 1960s ซึ่งเป็นช่วงที่ Brian Wilson กำลังสร้างสมชื่อเสียงของวง The Beach Boys ใหม่ๆ หนังเล่าถึงความพยายามในการสร้างสรรค์ผลงานดนตรีของ Brian Wilson (Paul Dano จาก Little Miss Sunshine, Looper, Prisoners) จนประสบความสำเร็จกับอัลบั้ม/เพลง Pet Sounds และ Good Vibrations พร้อมๆ กับสะท้อนปมปัญหาระหว่างเขากับพ่อบังเกิดเกล้า Murry Wilson (Bill Camp) ความขัดแย้งกับเพื่อนๆ ร่วมวง และอาการป่วยทางจิตของเขาที่ค่อยๆ ทวีความรุนแรงขึ้นเรื่อยๆ

รีวิว วิเคราะห์ วิจารณ์ Love & Mercy

1. ภาพรวมของหนัง

การเล่นกับด้านมืดด้านเสียของผู้ที่ประสบความสำเร็จแล้วไม่ใช่ประเด็นใหม่ มีหนังหลายเรื่องพยายามสร้างหนังเกี่ยวกับคนดังโดยสะท้อนด้านมืดหรือปมปัญหาในจิตใจของเขามานักต่อนัก เช่น ศิลปินที่มักมีปัญหาทางจิต อัจฉริยะที่มีปมทางเพศสภาพหรือทางกายภาพ นักร้องที่มักมีปัญหาเรื่องยาเสพติด หรือคนดังที่มีปมชีวิตครอบครัวอันร้าวฉาน ฯลฯ แต่มีหนังอัตชีวประวัติเพียงไม่กี่เรื่องที่เล่าได้ไม่น่าเบื่อและเข้าถึงคนดูได้จริงๆ

จริงๆ แล้ว ก่อนเข้าโรงก็แอบกังวลเหมือนกันว่า หนังมันเป็นแนวดราม่าชีวิตศิลปิน เราจะอินกับหนังเขาหรือเปล่า แล้วหนังชีวประวัติมันจะน่าเบื่อเหมือนหลายๆ เรื่องที่เคยดูหรือเปล่า แต่เอาเข้าจริง มันไม่แย่อย่างที่คิด Love & Mercy เขาทำมาดี ผู้กำกับฯ เล่าเรื่องเก่งมาก และนักแสดงก็แสดงดีมากกกกก (โดยเฉพาะ Paul Dano)

หนังสามารถทำให้คนที่ไม่รู้จัก Brian Wilson มาก่อน และไม่รู้เรื่องเรื่องเพลงหรือดนตรีเลยสักนิดอย่างเรา ได้รู้จักและเข้าใจชีวิต รวมถึงจุดแข็งและจุดอ่อนของ Brian Wilson ได้อย่างถึงแก่นถึงโคน ความชอบส่วนตัวให้ 8/10 เลย

Brian Wilson ตัวจริง กับหนุ่มๆ นักแสดงที่เล่นเป็น The Beach Boys ในเรื่อง

2. นักขายเพลง

“เพราะเป็นคนดังง่ายกว่าการเป็นคนเก่ง เราจึงเห็นคนเป็นดารานักร้องเยอะกว่าคนได้เป็นด็อกเตอร์ แต่อย่างไรก็ดี การเป็นคนเก่งยืนยาวกว่าการเป็นคนดัง” (@kwanmanie, 15/10/2557)

ในหนังทำให้เราเห็นว่า Brian Wilson ไม่ได้เป็นแค่นักร้องหรือนักดนตรี แต่เขายังสามารถโปรดิวซ์เพลงได้ด้วย เขาเป็นคนที่มีดนตรีในหัวและหัวใจ และยังเปี่ยมไปด้วยพรสวรรค์อย่างแท้จริง ต่างจากนักร้องในปัจจุบันหลายคนหลายวงที่ผุดขึ้นเป็นดอกเห็ดยามาบูชิตาเกะ แต่ก็เป็นแต่ร้องเพลงอย่างเดียว (บ้างก็หนักกว่า เป็นแต่ lip sync) จึงไม่แปลกที่ในปัจจุบันเราจะพบเห็นนักร้องนักดนตรีเพียงไม่กี่คนที่มีพรสวรรค์จริงๆ อย่าง Brian Wilson

ปัจจุบัน อาชีพพวกนี้เน้นขายรูปร่างหน้าตา ประมาณว่าเลือกคนที่รูปร่างหน้าตาดีก่อน ส่วนความสามารถร้องเล่นเต้นระบำก็ค่อยจับเอาไปเรียนกันทีหลัง พอถึงเวลาก็ดังได้ไม่ยาก เพลงก็มีคนแต่งให้ ตารางงานก็มีคนจัดคิวให้ ทุกอย่างมันง่ายกว่ารุ่นลุงๆ ป้าๆ เยอะ มิหนำซ้ำบางคนก็มาทำอาชีพนี้ก็เพียงเพราะชื่อเสียง เงินทอง และความสบายเสียมากกว่ามาทำเพราะใจรักจริงๆ หลายคนจึงไม่ค่อยจะมีความมืออาชีพสักเท่าไหร่

สมัยก่อน จะเป็นนักร้อง-นักดนตรีที่มีชื่อเสียง ความสามารถต้องนำหน้า แต่ละคนต้องมีความพยายามสูงมาก ยิ่งเราเห็นความพยายามของ Brian Wilson ในหนังแล้วรู้สึกยอมใจ รู้เลยว่า ที่เขาประสบความสำเร็จระดับตำนานได้ ไม่ใช่แค่เพราะเขามีพรสวรรค์เท่านั้น แต่เขามีความตั้งใจและความพยายามอย่างหนักหน่วงมาก หนักชนิดที่ว่า นักร้องทั่วไปที่พรสวรรค์น้อยกว่าเขายังตั้งใจได้ไม่มากถึงครึ่งหนึ่งของเขาเลย ชื่นชมจริงๆ

Brian Wilson ใช้หมาและแมวจริงในการอัดเสียง

3. ตัวตนบนความแมส

Brian Wilson เป็นหนึ่งในศิลปินที่อยากจะสร้างสรรค์ผลงานที่ตัวเองชอบและเป็นสไตล์ของเขาเองจริงๆ แต่ในขั้นแรกเขาต้องละทิ้งความเป็นตัวเองไปก่อน ต้องผลิตเพลงที่เอาใจสายแมสเพื่อให้ขายได้ก่อน เพราะบริษัทนายทุนหรือค่ายเพลงแทบทุกค่ายเขาย่อมเน้นผลกำไรและภาพลักษณ์ขององค์กรเป็นหลักอยู่แล้ว เราจะมา “นักผลิตเพลง” หรือ “นักร้องเพลง” ตามใจฉันเสมอไปนั้นมันเป็นไปไม่ได้ เราต้องเป็น “นักขายเพลง” ไปด้วยถึงจะอยู่รอด

ถ้าเราจะเอาความชอบความถนัดของเรามาทำเป็นธุรกิจหรืออุตสาหกรรม นั่นคือปัญหาที่ต้องทำใจ ความเป็นตัวเองคือราคาที่เราต้องแลก บางครั้งเราต้องยอมสูญเสียหรือลดละความเป็นตัวเองลงไปบ้าง เพื่อให้ได้มาซึ่งเงินทองและการยอมรับของคนหมู่มาก แล้วปัญหาที่หนักกว่านั้นคือ…การทำเพลงให้คนหมู่มากชอบนั้นมันยากยิ่งกว่าทำเพลงที่เราชอบเสียอีก จริงมั้ย?

4. ไม่มีใครขาวสะอาดหมดทุกด้าน

หนังหลายเรื่องพยายามทำให้คนดูเห็นว่า ถึงแม้คนดังหรือคนประสบความสำเร็จเขาก็ไม่ได้ขาวสะอาดทุกด้านเหมือนกระดาษ A4 ทุกคนล้วนมีความลับ ปมปัญหา หรือด้านมืดของตัวเองกันทั้งสิ้น ดังนั้น มันหมดยุคแล้วที่เราจะเอาปมด้อยมาข่มว่าตัวเองจะไม่มีวันทำอะไรได้สำเร็จ หรือเอาปัญหานี่นั่นส่วนตัวของตัวเองมาเป็นข้ออ้างให้เราทำอะไรหรือไม่ทำอะไร เพราะขนาด Brian Wilson หูหนวกข้างนึง เขายังเป็นนักร้องนักดนตรีระดับโลกได้เลย

นอกจากนี้ ถ้าเราลองคิดมองมุมกลับปรับมุมมองดูบ้าง จะเห็นว่าบางครั้งด้านมืดของเราก็เป็นตัวทำให้เราสร้างสรรค์อะไรใหม่ๆ ดีๆ ได้ไม่น้อยไปกว่าด้านสว่าง เช่น พ่อใจร้ายของ Brian Wilson ที่บีบให้เขาต้องสู้ผลักดันตัวเองให้ได้ดี และบางครั้งความผิดพลาดของเราก็นำไปสู่ความสำเร็จที่ยิ่งใหญ่ได้ไม่แพ้กัน เช่น การบังเอิญกดเปียโนผิดคีย์ ก็ได้ดนตรีใหม่ที่สวยงามเพิ่มขึ้น หรือความผิดพลาดของคลื่นลมที่ทำให้โคลัมบัสออกนอกเส้นทางจนได้บังเอิญไปค้นพบอเมริกา เป็นต้น

John Cusack ก็แสดงดีไม่แพ้ Wilson รุ่นน้อง

5. ความรัก

ทั้งชีวิตของ Brian Wilson เจอแต่ผู้ปกครองที่ไม่ได้รักเขาจริง ดีแต่จะทำร้ายหรือคอนโทรลชีวิตของเขาอย่างเลือดเย็น ทั้งพ่อและหมอ ถึงแม้พวกเขาจะอ้างว่าทำทุกอย่างก็เพื่อช่วยเหลือ Brian แต่จริงๆ แล้วเขาก็เอาผลประโยชน์ตักตวงเข้าตัวเองก่อนอยู่ดี มันเหมือนว่า Brian กำลังจะจมน้ำ แต่พวกนั้นก็ปล่อยให้เขาลอยคออยู่บนผิวน้ำ โยนห่วงยางให้เกาะ แต่ก็ใช้เขาจับปลาในน้ำลำเลียงมาให้เขาบนฝั่ง ไม่มีใครรักและอยากจะช่วยเหลือเขาจริงๆ เลยสักคน

จนกระทั่ง Brian ได้มาพบกับเซลล์ขายรถที่สวยหวาน อ่อนโยน มีเมตตา และมองโลกในแง่ดีอย่าง Melinda Ledbetter ชีวิตของเขาก็ค่อยๆ เปลี่ยนไปในทางที่ดีขึ้น เธอเป็นทั้งความรัก ความหวัง และกำลังใจ เธอคือคนที่พา Brian จากการลอยคอเคว้งคว้างและการจมดิ่ง ขึ้นไป “ใช้ชีวิตของเขาจริงๆ” บนฝั่ง เยี่ยงคนธรรมดากับเขาได้

หนังเรื่อง Love & Mercy นี้จึงไม่ใช่แค่ยกย่องความสามารถและความสำเร็จของ Brian Wilson เท่านั้น หากแต่ยังยกย่องเชิดชู Love and Mercy ที่ Melinda Ledbetter มีให้กับนักดนตรีผู้ยิ่งใหญ่คนนี้ด้วยนั่นเอง